το ESO που δείχνει τον Μπετελγκέζ με μια γιγαντιαία φυσαλίδα που βράζει στην επιφάνειά του και ένα ακτινοβόλο νέφος αερίου που εκτοξεύεται σε έξι φωτοσφαιρικές ακτίνες ή περίπου την τροχιά του Ποσειδώνα
Έκπληξη από τον ώμο του Πέλοπα και το βραχίονα του Ωρίωνα. Απλανής στις 29 μοίρες των Διδύμων, το χέρι του Ερμή
Ο Betelgeuse είναι ένας κόκκινος υπεργίγαντας αστέρας φασματικού τύπου M1-2 και ένα από τα μεγαλύτερα ορατά με γυμνό μάτι . Είναι συνήθως το δέκατο φωτεινότερο αστέρι στον νυχτερινό ουρανό και, μετά το Rigel , το δεύτερο φωτεινότερο στον αστερισμό του Ωρίωνα . Είναι ένα ευδιάκριτα κοκκινωπό, ημικανονικό μεταβλητό αστέρι του οποίου το φαινομενικό μέγεθος , που κυμαίνεται μεταξύ +0,0 και +1,6, έχει το μεγαλύτερο εύρος που εμφανίζεται από οποιοδήποτε αστέρι πρώτου μεγέθους . Σε μήκη κύματος κοντά στο υπέρυθρο , ο Betelgeuse είναι το λαμπρότερο αστέρι στον νυχτερινό ουρανό. Η ονομασία του Bayer είναι α Orionis , λατινοποιημένη σε Alpha Orionis και συντομογραφία Alpha Ori ή α Ori .
Αν βρισκόταν στο κέντρο του Ηλιακού μας Συστήματος , η επιφάνειά του θα βρισκόταν πέρα από τη ζώνη των αστεροειδών και θα τύλιξε τις τροχιές του Ερμή , της Αφροδίτης , της Γης και του Άρη . Οι υπολογισμοί της μάζας του Betelgeuse κυμαίνονται από ελαφρώς κάτω από δέκα έως λίγο πάνω από είκοσι φορές από αυτή του Ήλιου . Για διάφορους λόγους , η απόστασή του ήταν αρκετά δύσκολο να μετρηθεί. Οι τρέχουσες καλύτερες εκτιμήσεις είναι της τάξης των 500-600 ετών φωτός από τον Ήλιο – μια σχετικά μεγάλη αβεβαιότητα για ένα σχετικά κοντινό αστέρι. Το απόλυτο μέγεθός του είναι περίπου −6.
Λιγότερο από 10 εκατομμύρια χρόνια, ο Betelgeuse έχει εξελιχθεί γρήγορα λόγω της μεγάλης του μάζας και αναμένεται να τερματίσει την εξέλιξή του με μια έκρηξη σουπερνόβα , πιθανότατα μέσα σε 100.000 χρόνια. Όταν ο Betelgeuse εκραγεί, θα λάμπει τόσο λαμπερά όσο η μισή Σελήνη για περισσότερο από τρεις μήνες. η ζωή στη Γη θα είναι άθικτη. Έχοντας εκτοξευθεί από τη γενέτειρά του στη συσχέτιση Ωρίωνα OB1 – η οποία περιλαμβάνει τα αστέρια στη Ζώνη του Ωρίωνα – αυτό το δραπέτη αστέρι έχει παρατηρηθεί ότι κινείται μέσω του διαστρικού μέσου με ταχύτητα30 km/s , δημιουργώντας ένα τόξο σε πλάτος τεσσάρων ετών φωτός.
Η παραλλαγή στη φωτεινότητα του Betelgeuse περιγράφηκε το 1836 από τον Sir John Herschel στο Outlines of Astronomy . Από το 1836 έως το 1840, παρατήρησε σημαντικές αλλαγές στο μέγεθος όταν ο Betelgeuse ξεπέρασε τον Rigel τον Οκτώβριο του 1837 και ξανά τον Νοέμβριο του 1839. Ακολούθησε μια 10ετής περίοδος ηρεμίας. Στη συνέχεια, το 1849, ο Herschel σημείωσε έναν άλλο σύντομο κύκλο μεταβλητότητας, ο οποίος κορυφώθηκε το 1852.
Ως αποτέλεσμα του χαρακτηριστικού πορτοκαλοκόκκινου χρώματος και της θέσης του μέσα στο Orion, ο Betelgeuse είναι εύκολο να βρεθεί με γυμνό μάτι. Είναι ένα από τα τρία αστέρια που συνθέτουν τον αστερισμό του Χειμερινού Τριγώνου και σηματοδοτεί το κέντρο του Χειμερινού Εξαγώνου . Στις αρχές Ιανουαρίου κάθε έτους, φαίνεται να ανατέλλει στα ανατολικά αμέσως μετά τη δύση του ηλίου. Από τα μέσα Σεπτεμβρίου έως τα μέσα Μαρτίου (το καλύτερο στα μέσα Δεκεμβρίου), είναι ορατή σχεδόν σε κάθε κατοικημένη περιοχή του πλανήτη, εκτός από την Ανταρκτική σε γεωγραφικά πλάτη νότια των 82°. Τον Μάιο (μέτρια βόρεια γεωγραφικά πλάτη) ή τον Ιούνιο (νότια γεωγραφικά πλάτη), ο κόκκινος υπεργίγαντας μπορεί να δει για λίγο στον δυτικό ορίζοντα μετά τη δύση του ηλίου, επανεμφανιζόμενος λίγους μήνες αργότερα στον ανατολικό ορίζοντα πριν από την ανατολή του ηλίου. Στην ενδιάμεση περίοδο (Ιούνιος-Ιούλιος, με κέντρο γύρω στα μέσα Ιουνίου), είναι αόρατο με γυμνό μάτι (ορατό μόνο με τηλεσκόπιο στο φως της ημέρας), εκτός από περίπου το μεσημέρι χαμηλά στα βόρεια σε περιοχές της Ανταρκτικής μεταξύ 70° και 80° νότιου γεωγραφικού πλάτους (κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού λυκόφωτος στην πολική νύχτα , όταν ο Ήλιος είναι κάτω από τον ορίζοντα).
Ομάδες Αβορίγινων στη Νότια Αυστραλία μοιράζονται προφορικές ιστορίες για τη μεταβλητή φωτεινότητα του Betelgeuse για τουλάχιστον 1.000 χρόνια
Άλλα ονόματα
Άλλα ονόματα για τον Betelgeuse περιελάμβαναν το περσικό Bašn «ο βραχίονας» και το κοπτικό Klaria «an Armlet». Το Μπαχού ήταν το σανσκριτικό όνομά του, ως μέρος μιας ινδουιστικής κατανόησης του αστερισμού ως αντιλόπης ή ελαφιού που τρέχει. Στην παραδοσιακή κινεζική αστρονομία , το όνομα για τον Betelgeuse είναι参宿四( Shēnxiùsì , το τέταρτο αστέρι του αστερισμού των τριών αστεριών ) ως ο κινεζικός αστερισμός 参宿αρχικά αναφέρεται στα τρία αστέρια στη Ζώνη του Ωρίωνα . Αυτός ο αστερισμός τελικά επεκτάθηκε σε δέκα αστέρια, αλλά το προηγούμενο όνομα κόλλησε. Στην Ιαπωνία, η φυλή Taira, ή Heike, υιοθέτησε τον Betelgeuse και το κόκκινο χρώμα του ως σύμβολό της, αποκαλώντας το αστέρι Heike-boshi , (平家星), ενώ η φυλή Minamoto, ή Genji, επέλεξε το Rigel και το λευκό του χρώμα. Οι δύο ισχυρές οικογένειες πολέμησαν έναν θρυλικό πόλεμο στην Ιαπωνική ιστορία, τα αστέρια θεωρούνταν αντιμέτωπα και κρατήθηκαν χωριστά μόνο από τη Ζώνη.
Στην παράδοση της Ταϊτής, ο Betelgeuse ήταν ένας από τους στύλους που στήριζαν τον ουρανό, γνωστός ως Anâ-varu , ο πυλώνας που πρέπει να καθίσετε. Ονομαζόταν επίσης Ta’urua-nui-o-Mere «Μεγάλη γιορτή . Ένας χαβανέζικος όρος για αυτό ήταν Kaulua-koko («λαμπρό κόκκινο αστέρι»). Οι Lacandon της Κεντρικής Αμερικής το γνώριζαν ως chäk tulix («κόκκινη πεταλούδα»).
Ο συγγραφέας αστρονομίας Robert Burnham Jr. πρότεινε τον όρο padparadaschah , που υποδηλώνει ένα σπάνιο πορτοκαλί ζαφείρι στην Ινδία, για το αστέρι.
Ο Stephen R. Wilk πρότεινε ότι ο αστερισμός του Ωρίωνα θα μπορούσε να αντιπροσώπευε την ελληνική μυθολογική φιγούρα Πέλοπα , ο οποίος είχε φτιάξει για αυτόν έναν τεχνητό ώμο από ελεφαντόδοντο, με τον Betelgeuse ως ώμο, το χρώμα του να θυμίζει την κοκκινωπή κίτρινη λάμψη του ελεφαντόδοντου.
Οι Αβορίγινες από την έρημο της Μεγάλης Βικτώριας της Νότιας Αυστραλίας ενσωμάτωσαν τον Betelgeuse στις προφορικές παραδόσεις τους ως το κλαμπ της Nyeeruna (Orion), το οποίο γεμίζει με μαγεία της φωτιάς και διαλύεται πριν επιστρέψει. Αυτό έχει ερμηνευτεί ότι δείχνει ότι οι πρώτοι παρατηρητές των Αβορίγινων γνώριζαν τις παραλλαγές φωτεινότητας του Betelgeuse. Ο λαός Wardaman της βόρειας Αυστραλίας γνώριζε το αστέρι ως Ya-jungin («Owl Eyes Flicking»), το μεταβλητό φως του υποδηλώνει τη διακοπτόμενη παρακολούθηση τελετών υπό την ηγεσία του Κόκκινου Καγκουρό ηγέτη Rigel. Στη νοτιοαφρικανική μυθολογία, ο Betelgeuse γινόταν αντιληπτός ως ένα λιοντάρι που ρίχνει ένα αρπακτικό βλέμμα προς τις τρεις ζέβρες που αντιπροσωπεύονται από τη Ζώνη του Ωρίωνα.
Στην Αμερική, ο Betelgeuse σημαίνει ένα κομμένο μέλος μιας ανθρώπινης μορφής (Orion) – οι Taulipang της Βραζιλίας γνωρίζουν τον αστερισμό ως Zililkawai, έναν ήρωα του οποίου το πόδι έκοψε η γυναίκα του, με το μεταβλητό φως του Betelgeuse να συνδέεται με την αποκοπή το άκρο. Ομοίως, ο λαός Lakota της Βόρειας Αμερικής το βλέπει ως αρχηγό του οποίου το χέρι έχει κοπεί.
Ένα σανσκριτικό όνομα για τον Betelgeuse είναι ārdrā («το υγρό»), το ομώνυμο της σεληνιακής έπαυλης Ardra στην ινδουιστική αστρολογία . Ο Ριγκβεδικός Θεός των καταιγίδων Rudra προήδρευσε πάνω από το αστέρι. αυτή η συσχέτιση συνδέθηκε από τον λάτρη των αστέρων του 19ου αιώνα, Richard Hinckley Allen, με τη θυελλώδη φύση του Ωρίωνα. Οι αστερισμοί στη μακεδονική λαογραφία αντιπροσώπευαν αγροτικά είδη και ζώα, αντανακλώντας τον τρόπο ζωής τους. Για αυτούς, ο Betelgeuse ήταν ο Orach («ο άροτρο»), μαζί με τον υπόλοιπο Ωρίωνα, που απεικόνιζε ένα άροτρο με βόδια. Η άνοδος του Betelgeuse γύρω στις 3 τα ξημερώματα στα τέλη του καλοκαιριού και το φθινόπωρο σήμαινε την ώρα για τους άνδρες του χωριού να πάνε στα χωράφια και να οργώσουν. Για τους Inuit , η εμφάνιση του Betelgeuse και της Bellatrix ψηλά στον νότιο ουρανό μετά τη δύση του ηλίου σηματοδότησε την αρχή της άνοιξης και την επιμήκυνση των ημερών στα τέλη Φεβρουαρίου και στις αρχές Μαρτίου. Τα δύο αστέρια ήταν γνωστά ως Akuttujuuk («αυτά [δύο] που βρίσκονται μακριά μεταξύ τους»), αναφερόμενος στην απόσταση μεταξύ τους, κυρίως σε ανθρώπους από το North Baffin Island και τη χερσόνησο Melville. [35]
Οι αντίθετες τοποθεσίες του Ωρίωνα και του Σκορπιού , με τα αντίστοιχα φωτεινά κόκκινα μεταβλητά αστέρια Betelgeuse και Antares , σημειώθηκαν από αρχαίους πολιτισμούς σε όλο τον κόσμο. Η δύση του Ωρίωνα και η ανάσταση του Σκορπιού σηματοδοτούν τον θάνατο του Ωρίωνα από τον σκορπιό. Στην Κίνα σημαίνουν αδέρφια και αντιπάλους Shen και Shang. Οι Μπατάκ της Σουμάτρα σημάδεψαν την Πρωτοχρονιά τους με την πρώτη νέα σελήνη μετά τη βύθιση της Ζώνης του Ωρίωνα κάτω από τον ορίζοντα, οπότε ο Μπετελγκέζ παρέμεινε «σαν την ουρά του κόκορα». Οι θέσεις του Betelgeuse και του Antares στα αντίθετα άκρα του ουράνιου ουρανού θεωρήθηκαν σημαντικές και οι αστερισμοί τους θεωρήθηκαν ως ένα ζευγάρι σκορπιών. Οι μέρες του σκορπιού χαρακτηρίστηκαν ως νύχτες που μπορούσαν να φανούν και οι δύο αστερισμοί.
Αστεροειδής αναμένεται να περάσει μπροστά από το αστέρι Betelgeuse, προκαλώντας ένα σπάνιο φαινόμενο. Σε ποιες χώρες θα είναι ορατή.
Ένα από τα μεγαλύτερα και φωτεινότερα αστέρια αναμένεται να “εξαφανιστεί” στιγμιαία, καθώς ένας αστεροειδής θα περάσει από μπροστά του, δημιουργώντας μια μοναδική έκλειψη.
Το σπάνιο θέαμα αναμένεται αργά το βράδυ της Δευτέρας και θα είναι ορατό σε εκατομμύρια ανθρώπους, από το Τατζικιστάν και την Αρμενία, την Τουρκία, την Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία, μέχρι το Μαϊάμι και περιοχές του Μεξικού.
Πρόκειται για το αστέρι Betelgeuse, ενώ από μπροστά του θα περάσει ο αστεροειδής Leona.
Δραπέτες αστέρια και οι ιστορίες μυθιστορίες τους σε καινοφανείς Γαλαξίες
Αστραία
Σε Α΄ Ενικό 